Ngày 19/11, BBC Tiếng Việt có bài: “Lính Nga đào ngũ: Cái giá phải trả khi chạy trốn cuộc chiến của Putin”.
Theo cuộc điều tra của BBC, các tòa án ở Nga đã ghi nhận số lượng kỷ lục các vụ việc binh sĩ bỏ trốn khỏi đơn vị, hoặc không trở về nhà khi nghỉ phép. Nhiều người đào ngũ đã đi lánh nạn cùng người thân, những người cũng phải đối mặt với nguy cơ bị truy tố.
BBC cho hay, cách ngôi làng ở vùng Stavropol hàng trăm cây số, 2 vụ việc khác đã được đưa ra trước thẩm phán tại một tòa án ở Buryatia – một nước cộng hòa ở phía bên kia của nước Nga.
Ngồi ở ghế bị cáo là một người lính, Vitaly Petrov, người đã đào ngũ khỏi đơn vị của mình, và mẹ vợ của anh ta, bà Lidia Tsaregorodtseva, người đã cố gắng ngăn cản cảnh sát địa phương bắt giữ con rể.
BBC đã ghép nối những gì đã xảy ra từ các tài liệu của tòa án, và từ lời khai của những người quen thuộc với vụ việc.
Vitaly Petrov, 33 tuổi, là cha của 2 đứa con đến từ ngôi làng Sharalday, đã được gọi đi chiến đấu ở Ukraine vào năm 2022.
Tháng 6/2023, Petrov đã trốn khỏi một bệnh viện quân y – nơi anh ta được đưa đến sau khi đã vắng mặt không phép ở đơn vị, và bị ép phải trở lại vào đầu năm.
Mẹ vợ Petrov nói rằng, anh ta không đủ sức khỏe để phục vụ và bị đau đầu, đồng thời khai trước tòa rằng anh ta đã phải chịu bạo lực, và tống tiền trong đơn vị quân đội.
Các công tố viên quân sự cho biết Petrov chẳng qua là đang tìm cách tránh bị đưa trở lại tiền tuyến.
BBC dẫn lời Grigory Sverdlin, một nhà hoạt động của tổ chức phi chính phủ, có tên Run to the Forest (Chạy vào rừng), chuyên giúp những người lính đào ngũ chạy trốn khỏi Nga, ước tính rằng khoảng 30% những người đào ngũ vẫn ở lại Nga, trong khi số còn lại đã ra nước ngoài.
BBC trích dẫn hãng tin nước ngoài, cho hay, có hơn 13.000 vụ việc được đưa ra tòa án Nga, liên quan đến tội danh đào ngũ, và rời khỏi đơn vị mà không phép.
Cả Petrov và mẹ vợ của anh đều bị truy tố. Petrov bị kết án 6 năm tù vì rời khỏi đơn vị mà không có sự cho phép. Mẹ vợ của anh ta bị kết án 2 năm tù, và phải bồi thường 100.000 rúp cho cảnh sát bị thương trong vụ ẩu đả.
Nguồn tin của BBC cũng cho biết, chiến tranh đã gây tổn thất lớn cho những người sống ở vùng nông thôn.
Một trường hợp khác mà BBC ghi nhận, liên quan đến một người lính bị kết án.
Vào tháng 1/2023, Roman Yevdokimov, đến từ một ngôi làng ở biên giới Nga – Mông Cổ, đã bị kết án 7 năm tù vì đào ngũ.
Người đàn ông 34 tuổi này, từng có 2 tiền án trộm cắp, đã được triệu tập đi nghĩa vụ quân sự vào tháng 10/2022, như một phần trong chiến dịch tổng động viên toàn quốc của Tổng thống Putin.
Yevdokimov chỉ ở trong quân đội 1 tháng, trước khi rời khỏi đơn vị không phép và trở về nhà. Yevdokimov dành thời gian ẩn nấp trong rừng, và các thành viên gia đình đã giấu anh ta trong tầng hầm nhà mẹ vợ, cho đến khi chính quyền quân sự cuối cùng bắt được và đưa anh ta vào tù.
Nhưng với tư cách là một tội phạm bị kết án, anh ta được trao cơ hội đi chiến đấu ở Ukraine, thay vì chấp hành án tù. Yevdokimov đã sống sót sau 6 tháng làm lính xung kích, và theo các quy tắc vào thời điểm đó (sau này đã thay đổi), anh ta đã được trả tự do và trở về nhà vào tháng 4/2024.
BBC lưu ý, những trường hợp như vậy chỉ là một phần nhỏ trong số những vụ án hiện đang được đưa ra tòa.
BBC thống kê, hồ sơ chính thức cho thấy vào năm 2024, khoảng 800 binh sĩ bị kết án mỗi tháng, vì rời khỏi đơn vị mà không có phép, không thực hiện mệnh lệnh hoặc đào ngũ khỏi đơn vị. Con số này gấp đôi so với năm trước và gấp hơn 10 lần số vụ kết án trước chiến tranh.
Thu Phương – thoibao.de
