Ngày 23/11, RFA Tiếng Việt loan tin “Cựu tình nguyện viên chiến đấu cho Ukraine bị Việt Nam trục xuất về Belarus có thể đối mặt với án tử”.
RFA cho hay, Việt Nam hồi tháng 10 đã trục xuất một nhân vật đối lập nổi tiếng của Belarus về quê nhà, nơi ông phải đối mặt với bản án tù nặng, hoặc có thể là án tử hình.
Ông Vasily Veremeichik, 34 tuổi, là cựu thành viên của Trung đoàn Kalinouski, một lực lượng tình nguyện của Belarus đã chiến đấu cho Ukraine, trong cuộc chiến chống lại Nga.
Theo RFA, ông Vasily Veremeichik đã tham gia vào các cuộc biểu tình năm 2020 chống lại Lukashenko, một đồng minh thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin, sau một cuộc bầu cử mà phe đối lập và phương Tây cho rằng đã bị gian lận.
Ông Veremeichik cũng là một thành viên được bầu của một Quốc hội Belarus lưu vong, gồm 80 người, làm việc cùng với nhà lãnh đạo đối lập lưu vong – bà Sviatlana Tsikhanouskaya. Việc ông trở về Belarus được chính quyền ở đó coi là một chiến thắng lớn cho bộ máy an ninh nhà nước KGB.
RFA cho biết, vào thứ Tư (20/11), truyền hình nhà nước Belarus đã chiếu cảnh ông bị đưa đến thủ đô Minsk, trên một chiếc máy bay trống rỗng, và bị 2 nhân viên an ninh làm mờ mặt dẫn xuống cầu thang, trước khi bị đưa đi bằng xe tải. Đoạn video được đi kèm với đoạn nhạc đầy kịch tính.
RFA miêu tả, đứng trên đường băng sân bay và nói trước ống kính, ông Konstantin Bychek – người đứng đầu bộ phận điều tra của KGB Belarus, cho biết, vụ án của Veremeichik là lời cảnh báo cho những người mà ông mô tả là những kẻ cực đoan và khủng bố. Những người như vậy nên biết rằng, “công lý Belarus sẽ bắt kịp họ bất cứ lúc nào trên trái đất”, ông Konstantin Bychek nói thêm.
RFA cũng cho biết, một hãng tin quốc tế đã yêu cầu Bộ ngoại giao Việt Nam và Bộ tư pháp Belarus bình luận.
RFA dẫn lời ông Franak Viacorka, trợ lý cấp cao của nhà lãnh đạo lưu vong Tsikhanouskaya, nói với hãng tin quốc tế rằng, ông Veremeichik là thành viên đầu tiên của Trung đoàn Kalinouski bị chính quyền Belarus bắt giữ, và có khả năng phải đối mặt với mức án ít nhất là 20 năm tù, hoặc có thể là tử hình vì tội khủng bố.
Ông Franak Viacorka cho biết, ông Veremeichik đã đến Việt Nam, nơi ông có bạn bè và có thể đi du lịch mà không cần thị thực, sau khi bị từ chối nhập cảnh vào các nước thuộc Liên minh châu Âu.
Ông Viacorka cũng cho biết, điều này là do sự xúi giục của Lithuania, nơi đã cấm ông Veremeichik, vì ông đã từng phục vụ trong quân đội Belarus. Ông Viacorka cho biết thêm, những lệnh cấm như vậy đã nhắm vào “những người dân chủ, những người tốt” trong phe đối lập Belarus.
RFA cũng dẫn lời Bộ trưởng Bộ Nội vụ Litva Agne Bilotaite, được hãng tin BNS của Phần Lan loan tải, cho biết, ông Veremeichik đã bị Cục Di trú từ chối nhập cảnh vào Litva, theo lời khuyên của cơ quan phản gián Litva. Một phát ngôn viên của Cục Di trú cho biết, ông không thể bình luận về một trường hợp cụ thể nào.
RFA dẫn thông tin từ Nhóm nhân quyền Viasna, cho biết, hiện có 1.273 người đang bị giam giữ tại Belarus, vì các cáo buộc liên quan đến chính trị. Tổng thống Belarus Lukashenko, người nắm quyền từ năm 1994 và đang vận động để tái tranh cử vào tháng 1 tới, đã ân xá cho tổng cộng 178 người bị kết tội vì nhiều hình thức “chủ nghĩa cực đoan” khác nhau trong năm nay. Ông phủ nhận việc có bất kỳ tù nhân chính trị nào ở đất nước này.
Vẫn theo RFA, bà Tsikhanouskaya, người đã trốn khỏi đất nước vào năm 2020, sau khi tham gia cuộc bầu cử mà Lukashenko được tuyên bố là đã giành chiến thắng, đã kêu gọi các quốc gia dừng dẫn độ về Belarus, và giúp người Belarus có được tư cách định cư hợp pháp.
“Không ai nên bị giao nộp cho KGB của Lukashenko”, bà đăng trên X. “Đừng từ chối người Belarus tìm kiếm sự an toàn khỏi sự khủng bố của chế độ”.
Xuân Hưng – thoibao.de
