Cánh tay nối dài của đại sứ quán Việt Nam tại Đức?

Một hiệp hội sắp được thành lập với ý đồ đại diện cho cộng đồng người Việt tại Đức và đã bị chỉ trích về ý đồ này.
——

Nhật báo Đức TAZ ngày 1-2-2023
Tác giả Marina Mai

Chủ nhật này (ngày 3-12-2023), “Liên hiệp Hội người Việt tại Đức” (LHHNV tại Đức) sẽ được thành lập. Hiệp hội này muốn trở thành tổ chức đầu não cho tất cả các hội đoàn của người Việt trên khắp nước Đức và cố gắng trở thành một tổ chức công ích, phi lợi nhuận. Theo Điều lệ, LHHNV tại Đức có mục đích “đại diện chính thức cho Cộng đồng người Việt ở Đức, là người phát ngôn chính thức” trước chính quyền Đức cũng như truyền thông Đức. Tuy nhiên, khi quan sát kỹ hơn, người ta có ấn tượng rằng hiệp hội này là một cánh tay nối dài của đại sứ quán Việt Nam tại Đức, với mục đích chính trị là tranh thủ cộng đồng người Việt cho nhà nước Việt Nam.

*Nhật báo Taz của Đức đăng bài hôm 01.12.2023 về việc thành lập Liên hiệp hội người Việt tại Đức.*

Sự thật, ít nhất là đại sứ quán Việt Nam đã hỗ trợ với mức độ rất lớn trong việc thành lập hiệp hội này. Theo tin Thoibao.de, Ban trù bị cho hiệp hội được ra đời tại đại sứ quán Việt Nam ở Berlin hồi mùa hè năm ngoái 2022 và những người được mời đều là những người thân cận với nhà nước Việt Nam. https://thoibao.de/blog/2022/08/29/thanh-lap-tong-hoi-nguoi-viet-toan-lien-bang-duc-dai-su-chi-dao-bo-quoc-phong-kiem-phieu

Chủ trì cuộc họp chính là đại sứ Việt Nam tại Đức Vũ Quang Minh. Chủ tịch Ban trù bị là ông Nguyễn Văn Hiền, chủ chợ Đồng Xuân Berlin, chợ châu Á lớn nhất nước Đức. Ông là người thường xuất hiện trên truyền thông nhà nước Việt Nam và từng được nhà nước Việt Nam (chính xác là Bộ Công an) vinh danh năm 2015 vì những đóng góp cho an ninh Việt Nam.

https://www.welt.de/politik/deutschland/article235079652/Hanois-Spione-in-Berlin.html

Tuy nhiên, việc thành lập hiệp hội đang gây nhiều tranh cãi trong cộng đồng người Việt. Theo truyền thông Việt ngữ, một số thành viên đã ra khỏi Ban trù bị. Tất nhiên, Ban trù bị làm công việc vận động các hội đoàn. Thành viên của hai hội đoàn, mà họ không muốn nêu tên, nói với tờ TAZ: “Chúng tôi phải tham gia, tất cả các hội đoàn khác cũng tham gia”. Và: “Đại sứ quán Việt Nam muốn chúng tôi tham gia. Tại sao chúng tôi không nên làm điều đó?”

Người bày tỏ công khai sự chỉ trích là bác sĩ Hoàng Mỹ Lâm, thuộc Liên Hội người Việt Tị nạn tại CHLB Đức – những thuyền nhân tị nạn Việt sau năm 1975. Bà nói với tờ TAZ: “Nếu hiệp hội mới tự nhận là đại diện chính thức của toàn bộ cộng đồng người Việt ở Đức, thì đó là đánh lừa công chúng. Là nạn nhân của chế độ chuyên chế cộng sản, chúng tôi coi trọng các giá trị của tự do cũng như sự đa dạng và sẽ không cho phép mình bị đặt dưới một tổ chức thống nhất do đại sứ quán Việt Nam dựng lên”.

Một nữ quản trị xí nghiệp sinh sống ở Đức 14 năm cũng chỉ trích LHHNV tại Đức. “Đại sứ quán Việt Nam luôn khởi xướng thành lập các hiệp hội để kiểm soát người Việt ở Đức và nó cũng xảy ra ở các nước châu Âu khác. Họ không thể tạo ra một nước Việt Nam nhỏ trong lòng nước Đức”. Bà không muốn đưa tên mình lên trên báo vì lo ngại cho người thân còn ở Việt Nam.

Ông Lars Leuschner, chuyên gia về luật hội đoàn tại Đại học Osnabrück – Đức, cho rằng liệu hiệp hội mới có thể hoạt động công ích (phi lợi nhuận) hay không nếu nó không cho những người chỉ trích chính phủ Việt Nam làm thành viên và liệu nó có hoạt động chính trị hay không. Tuy nhiên, ông cho biết thêm, luật lệ không nói rõ ràng, chính xác về việc này.

Về chỉ trích đối với hiệp hội mới, Ban trù bị thành lập hiệp hội không muốn bình luận với tờ TAZ. Họ từ chối trả lời các câu hỏi qua điện thoại và cũng không trả lời những câu hỏi được gửi tới bằng văn bản.

Ở một số nước EU khác, như Cộng hòa Séc và Slovakia, cũng đã thành lập các Liên hiệp Hội người Việt. Tại Đức, một hiệp hội như thế đã từng được thành lập hồi năm 2011, nhưng sau đó đến năm 2018 nó đã bị giải thể do tranh chấp nội bộ. Xem chi tiết ở đây: https://baotiengdan.com/2018/12/10/toa-an-duc-ra-phan-quyet-giai-the-lien-hiep-nguoi-viet-toan-lien-bang-duc-do-dsq-viet-nam-tai-berlin-dung-len/