Link Video: https://youtu.be/48oXHJTtAMU
Ngày 6/7, RFA Tiếng Việt có bài “”Đường lưỡi bò” không chỉ gây xung đột ngoài biển mà còn cả trên đất liền”.
Theo đó, chỉ trong vòng 3 ngày, hai sự kiện văn hóa đình đám ở Việt Nam phải đối mặt với việc bị cấm hoặc tẩy chay, vì có liên quan đến hình ảnh “đường lưỡi bò” của Trung Quốc.
RFA cho hay, đầu tiên là thông tin Cục Điện ảnh ra lệnh cấm chiếu đối với bộ phim Barbie của hãng Warner Bros, do xuất hiện hình ảnh được cho là “đường lưỡi bò” trong một cảnh quay, còn mới đây nhất là làn sóng tẩy chay show diễn của ban nhạc Hàn Quốc, BlackPink, vì sự xuất hiện của đường chín đoạn ở trang web của đơn vị tổ chức.
Theo RFA, khác với hệ lụy mà nó gây ra trên khu vực Biển Đông, khi đe dọa về mặt chủ quyền đã gây ra hiệu ứng phản đối một cách đồng nhất, thì tác động của “đường lưỡi bò” đối với các sự kiện diễn ra trên đất liền lại gây ra các phản ứng hỗn hợp hơn.
RFA cho rằng, trong bối cảnh ở Việt Nam hiện tại, thật khó có thể tưởng tượng nếu một ai đó ủng hộ tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở khu vực Biển Đông, bởi đối với người Việt thì chủ quyền lãnh thổ và sự đe dọa từ Trung Quốc vẫn là chất xúc tác chính để khơi dậy chủ nghĩa dân tộc.
Tuy nhiên, RFA cho biết, trong những năm gần đây, Trung Quốc đã đưa tranh chấp chủ quyền ra khỏi phạm vi địa lý, và đã thành công trong việc lồng ghép các thông điệp phản ánh quan điểm của họ về tranh chấp Biển Đông vào các lĩnh vực khác, sát với nhu cầu của người tiêu dùng hơn, bao gồm các ấn phẩm văn hóa, nhãn hiệu thời trang, và các ứng dụng tiện ích trên điện thoại di động.
Việc này đẩy người Việt Nam vào vị thế buộc phải chọn, giữa chủ quyền quốc gia và nhu cầu chính đáng của cá nhân.
Chính vì vậy, việc buộc phải chọn một trong hai đã tạo ra những màn tranh luận gay gắt trong lòng xã hội Việt Nam.
RFA dẫn ý kiến của ông Nguyễn Tuấn Anh, người có 15.000 người theo dõi trên Facebook, từ Hà Nội nói:
“Đối với bất cứ người Việt Nam nào thì chủ quyền dân tộc luôn luôn là điều thiêng liêng nhất, chính vì vậy, việc đường lưỡi bò được đăng tải bởi bất cứ công ty, hay đơn vị tổ chức sự kiện, hay bất cứ dịch vụ, sản phẩm nào liên quan đến người Việt, hoặc bán ở thị trường Việt Nam, thì người Việt Nam nào cũng có quyền phản đối”.
“Giống như bên Trung Quốc họ rất cứng rắn, trên bất cứ tấm bản đồ thế giới nào mà không có đường lưỡi bò là họ cấm doanh nghiệp đấy bán sản phẩm, dịch vụ, hoặc kinh doanh tại đất nước họ, mặc dù việc này chưa được chính quyền Việt Nam thể hiện bằng luật, nhưng mà là người dân Việt Nam thì mình tự ý thức được việc đấy bằng cách tẩy chay.”
Nhưng, RFA nhận xét, không phải lúc nào tẩy chay cũng là điều có thể thực hiện một cách dễ dàng, đặc biệt khi đối tượng bị tẩy chay lại là thứ được yêu mến.
Vẫn theo RFA, trường hợp của nhóm nhạc BlackPink, lời kêu gọi tẩy chay được bắt nguồn từ một tài khoản Tiktok có tên Phaminhiu, sau khi tài khoản này cho biết, đã phát hiện hình “đường lưỡi bò” trên trang web của công ty iME Intertainment Group Asia, đơn vị tổ chức buổi biểu diễn của nhóm nhạc BlackPink tại Việt Nam.
Sau đó, nhiều fan hâm mộ của nhóm nhạc nữ này đã đăng đàn bảo vệ thần tượng của mình. Họ cho rằng, việc tẩy chay buổi biểu diễn là không chính đáng, bởi bản thân các thành viên của ban nhạc BlackPink không hề liên quan đến việc bản đồ hình lưỡi bò xuất hiện trên trang web của đơn vị tổ chức.
RFA dẫn tin nhắn của Nguyễn Như Quỳnh, một người hâm mộ nhóm nhạc BlackPink, phản biện lại cáo buộc “không yêu nước”:
“Tại sao ủng hộ một buổi biểu diễn được tổ chức tại chính quê nhà của mình lại là không yêu nước cơ chứ? Tình yêu thần tượng đúng là phải đi đôi với tình yêu nước, nhưng lúc này thì thận tượng của chúng tôi đâu có sai, họ đâu đăng tải, tuyên ttruyền, hay phát biểu bất cứ cái gì tới vấn đề này đâu!”
Ở một góc độ trung lập hơn, RFA dẫn quan điểm của ông Nguyễn Quốc Tấn Trung, nghiên cứu sinh tiến sĩ chuyên ngành công pháp quốc tế tại Đại học Victoria, Canada, thì cho rằng, phản ứng của dư luận và động thái của nhà nước là có “mối liên hệ biện chứng với nhau”. Cụ thể, việc nhà nước ban hành các lệnh kiếm duyệt đã khuyến khích dư luận bày tỏ thái độ tiêu cực với các văn hóa phẩm có hình đường chín đoạn, và ngược lại, mỗi khi nhà nước thất bại trong việc kiểm duyệt thì sẽ bị dư luận chỉ trích.
Trong trường hợp của bộ phim Barbie thì hành vi kiểm duyệt của chính quyền Việt Nam đã tạo ra hiệu ứng tốt cho nỗ lực bảo vệ chủ quyền. Ông Trung nói:
“Trong trường hợp này, rất nhiều báo chí quốc tế đã lên tiếng thông tin về sự vụ. Điều này có thể giúp Việt Nam phần nào truyền tải thông điệp cho toàn thế giới rằng, chúng tôi không chấp nhận các yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông, một lần nữa củng cố vị trí pháp lý và bằng chứng từ phía Việt Nam trong lịch sử đối mặt với yêu sách biển Đông từ Bắc Kinh.”
Rõ ràng, RFA nhận định, với việc Trung Quốc tiếp tục nỗ lực lồng ghép thông điệp về yêu sách chủ quyền của họ trên Biển Đông vào các sản phẩm thiết yếu, thì thách thức đặt ra đối với những nước như Việt Nam sẽ còn tiếp diễn. Không chỉ về mặt ngoại giao, khi chính quyền phải giải quyết mối bất đồng với các công ty quốc tế, mà còn về mặt xã hội, khi mà người Việt Nam phải đối mặt với lựa chọn hoặc chủ quyền hoặc sở thích cá nhân.
Xuân Hưng – Thoibao.de (Tổng hợp)
>>> Campuchia điều quân tới biên giới với Việt Nam
>>> Trung Quốc đang đi vào ngõ cụt
>>> Ông Thưởng vào Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương là tăng hay giảm quyền lực?
Lại một quân nhân chết trong quân đội
